Мал, малчин хоёрт байдгаа барьдаг төрийн минь “Өвөл, хаврыг өнтэй давъя” аян шувтрах шатандаа орлоо.

С.Лхагвагийн зочид буудал Цагааннуур сумын нэрийг тахална. Цаатан иргэдийн Соёлын төв нэрээр баригдаж 1960 онд ашиглалт орсон энэ дүнзэн байшин нэг хэсэг орон нутгийн музей байсан аж. Буудлын эзэн С.Лхагва бидний гурван эрийг угтаж аваад нэгийг нь ховсдож тайгын хүүхэнд авч өгнө гэлээ.

Морио машинаар сольсон ч нүүдэлчин монгол зангаараа хотод амьдраад байвал түгжрэлээс огт салахгүй. Замын түгжрэл Улаанбаатар хотынхон хэр хурдан хотжихоос шууд шалтгаана.

Нэг мянга есөн зуун наян есөн оны 12 дугаар сараас Монголд эрс өөрчлөлт эхэллээ.

Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орон гэж Дэлхийн соёлын өвд нүүдэлчин ахуйн хэд хэдэн зүйлийг бүртгүүлчихсэн ард түмэн байхад үүдээ хаагаад мөнгө нэхээд суучихдаг эргүү Монголоор ер нь яах ч билээ.

Монгол гүрэн 1247 оны Улаагчин хонь жил хүн амаа анх тоолжээ. Харин 2010 оны тооллогоор 15-аас дээш насны иргэдийнхээ шашин шүтлэгийг тодруулсан нь анхны тохиолдол юм. “Хүмүүнлиг ардчилсан нийгэм”-ийн хөрсөн дээр олон шашин Монгол газар соёолж, улмаар дэлбээлээд үр жимс нь нэгэнт боловсорсон аж.