Одоо үед хийж болох хамгийн ашигтай бизнэс бол аврах ажиллагаа. Үхгэж байгаа хүнийг аврах боломжгүй бөгөөд учир нь тэднийг манай Баянсэлэнгэ Улаан зэрэг яруу алдарт их хурлын гишүүд авраад бидэнд юм үлдээхгүй нь тодорхой. Тэгэхээр бид өөр арай дориун юм аврах хэрэгтэй байна. Хэрвээ аврах ажиллагаа бүтэмжтэй болуул та аль хэдийн албан тушаалд хүрсэн юмуу , эсвэл албан тушаалд хүрэх шаардлагагүй хэмжээний мөнгөтэй болсон байх болно. Уул шугамандаа та аврагдаж байна гэсэн үг. Үүнийг нарийн судалсан хүний хувьд ганц нэг аврагдах галзуу аргыг зөвлөмж байдлаар хүргий л дээ. Ард олон гэж нэрийг нь барьж хандаггүй, хуурагдаж хандаггүй сайхан сэтгэлт бүлэг билээ. Тэр тусмаа монголчууд бүүр сайхан.  Тэхээр хамгийн түрүүн ямарч хөдөлгөөн өрнүүлсэн ард түмнийг төлөөлөх ёстой. Бүүр багын найз Балбарыг эхнэр нь балбаад гаргахгүй бол ард түмэн Балбарыг гаргаж архи уулгахыг шаардаж байна гэх хэрэгтэй. Ард түмэн бол юу ч шаардаж мэдэх аюултай хэсэг. Балбарыг аврах хөдөлгөөн өрнүүлээд хариуд нь балбартай ганц юм хувааж уух юмуу эхнэрээс нь ганц юмны мөнгөө аваад аврах хөдөлгөөнийхөндөө Балбарын бие муу байнаа хордлого болчиж маргааш аврий гээд явах. Энэ бол ерөнхийдөө үндсэн зарчим юм. 

Одоо юу аврах вэ. За эх дэлхийг бол авраад дэмий. Түүнийг аврах гэхээр очоод нураачих барилга байшин байхгүй, тэмцчих хүн ч байхгүй харин өөрөө өөрийнхөө эсрэг тэмцээд байгаам шиг эвгүй. Тэгээд ч хүн амьтан оролцахгүй. Тэхээр бид юунг аврах ёстой гэж бодож байна. Воо эх орноо аврий зүйтэй сайн байна. Эх орноо аврах иргэний хөдөлгөөн байгуул. Хэнээс аврах вэ. Мөнгөтэй хүмүүсээс аврана. Мөнгөгүй хүмүүсээс үхсэнээ аврахав дээ. Тэгээд ч мөнгөгүй хүмүүс авруулж чадахгүй сонирхолгүй. Харин аль болох мөнгөтэй хүмүүсрүү чиглэж эх орноо аврах хэрэгтэй. Яаж бусниулсын юунаас аврах гээд байгаан гэж магад. Тэр нь хамаагүй. Аврамаар байна. Чи аврахыг хүсэхгүй байгаамуу гээл амыг нь тагал. Гол нь өөдөөс нь сөргүүлэх тагтик шүү дээ.



Эх орон аврах бас хамаг хүч тарамдаад аврах ажиллагаа бүтэлгүйтэж аварч чадахгүй байж мэдэх юм. Тэхээр илүү нарийвчлах хэрэгтэй.  Ингэхдээ аль нэг асуудлыг авч аварах хэрэгтэй. Хамгийн эхэнд ул усныхаа нэрийг өгөөд аварч болжээн. Энэ нь алт, нүүрс олдворлож байгаа кампаанууд байдаг бөгөөд тэд мөнгөтэй тул дорх нь аврагдаж мэдэх юм. Гэхдээ л хамгийн их аврагдах магадлалтай тул уул усны нэртэй аврах хөдөлгөөн хамгийн их байдаг гэнэ. Харин ганц нэг мэдэхгүй гарууд тэр чигээрээ зүтгээд аврагдахын оронд нэг насаараа аврах хөдөлгөөний хүн болчоод байгаа болхоос гэнэ.

Одоо дээрх мэх хэтэрхий их хэрэглэгдээд хаа сайгүй болсон тул элдэв хэрэглээгүй шинэ юмруу ор. Одоо юу байдын хөөрхөн хүүхэн аврий, архи пиаваан аврий, аймаг хотоо аврий юу ч байсан болжээн. Гол нь цаад талд нь авруулахгүй байгаа аюултай этгээдүүд чинь эцсийн дүндээ чамайг аврах ёстой шүү дээ. Үүнийг л мартаж болохгүй. Аврагдахгүй үлдүүл хамгийн тэнэг амьтан болж харагдана шүү. Ер нь юуг ч аварч болно. Дуртай газраа очоод газар бол улсын өмч буцааж авна энэ хэсэг газрыг аврахгэжаагаан гээл дайр. Тэгэнгүүт хүмүүст нээрээ тэр хэсэг газар өрөвдөлтэнй харагдаад аврахаас болзуу болцым шиг л санагдаж эхлэнэ дээ.  Тэнэгтээд тэгээд төрийн ордны доод газрыг аврах гэж байгаан гэвээ. Тэндхийх нэгдшүгээрт сүйдсэн аврагдахаас өнгөрсөн нөгөө талаар тэнд байгаа улс нь өөрснөө аврагдаж гарж ирсэн улс шүү. Мэргэжил нэгттэнлүүгээ дайрах мэргэжлийн совэстэд муухай. Нэг тодорхой жишээ хэлхэд паркыг аврах хөдөлгөөн. Парзыг бол цаашдаа хэн ч хэдэн ч удаа аврах нэрийдлээр хөдөлгөөн байгуулж өөрснөө аврагдаж болох их сайхан газар санагддаг. Цаашдаа ч олон хүн паркаар дөрөөлж аврагдах байх.  Саяны аврах хөдөлгөөнийхөн бол их зүйтэй санаа гаргаж ирсэн. Би бас паркаа аврана. Тэднийг авраад дуусхаар нь дараа нь аврана. Тэгэж толгойлж байж л өөрөө аврагадана шүү дээ. Дээр заасан хичээлээ баталгаажуулий л даа. Одоо энэ парк аврах хөдөлгөө яваандаа газраа буцааж авах биш харин яагаад авж чадаагүй тухайгаа сайхан тайлбарлаад өөрснөө дарга болох нь болоод байртай болох нь болоод өөрснөө аврагдана гэдэгтэй мөрийцсөн ч бэлэн байна. Үүнд л аврах ажиллагааны гол филсооф байгаа юм. Ямар нэг юм аврах гэж яв. Түүнийгээ яагаад аварч чадаагүйгээ тайлбарл, тэгээд үр дүнд нь өөрснөө аврагд. Одоо энэ том компаниуд, мөнгөтэй хүмүүс сайд дарга нар намайг аврахгүй бол би аврах хөдөлгөөн өрнүүллээ шүү гэдгээ албан ёсоор зарлаж байна.
 
Хичээлээ баталгаажуулий. Өнгөрсөн хугацаанд ард түмний төлөө жагсагчид бүгд дарга болж байр савтай болцгоосон бол тэднийг дэмжсэн ард түмэн бахь байдаг байрандаа л байна. Тэд аврагдсан.

Зарим нэг үгийг кээбордны товч андуурч дарууд буруу бичсэн болно. Өөрснөө тохирох үсгийг орлуулаад уншина уу. Засах гэж төвөг зүгээр.