Майло Бэкмэн номоо “Хэдэн дүрс байдаг вэ” гэдэг зальжин асуултаар эхлүүлжээ. Ингээд уншигч дүрсний ертөнцөөр аялна. Зүсэн зүйлийн дүрс байдаг аж. Дөрвөлжин, тойрог хоёр хоорондоо адилхан атал найман өнцөгтүүд нэг нэгнээсээ өөр юм байж. Одоо уншигч дүрсийг урьд өмнөхөөсөө огт өөрөөр харж эхэлнэ. Номын хоёр дахь бүлэг “Төгсгөлгүйгээс илүү том зүйл байдаг уу” гэдэг асуултад хариулна. Энэ асуулттай холбоотой нэгэн явдал санаанд орсныг хуваалцъя. 

Ардчилсан үндсэн хууль батлагдаж Монгол Улс олон намын тогтолцоотой боллоо. Ерээд он шүү дээ. Шинэ тутам байгуулагдсан намууд хүсэл сонирхол ойролцоо хүмүүсийн нэгдэл байлаа. Жишээ нь, Монголын Үндэсний Дэвшлийн Нам эдийн засагчдаас бүрдсэн бол Монголын СоциалДемократ Намын цөм нь их, дээд сургуулийн математик, физикийн багш нар. МСДН-ын лидерүүдийн нэг Р.Гончигдорж 1991 онд Sc.D доктор хамгаалсан юм. Үүнээс ч улбаатай юу, ер нь мэргэжлийнхэн болоод тэр үү ярианы сэдэв математик руу үсрэх нь элбэг байж. Тэгтэл МСДН-ын гишүүн, жолооч эр математикчдаас “Тоо төгсгөлтэй юу” гэж асуугаад бүгдийг нь толгой дараалан “унагаж” гарчээ. Мань эрийн асуулт маш тодорхой, математикчдын хариулт бүр ч тодорхой. Гэхдээ л математикчид бүгд “унасан” юм гэдэг. Маргаан ийм маягаар өрнөдөг байж: 

• Тоо төгсгөлтэй юү?
• Төгсгөлгүй...
• Тэгвэл 25 478 023 169-ийг 38 510 397 687-оор үржүүлээтэх!
• 9.8116880451679e+20
• Энэ аймаар их тоо биз дээ?!? 
• Тийм ээ
• Гэхдээ энэ тоонд чинь 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 0 гэдгээс өөр тоо ороогүй байгаа биз дээ, өөр тоо байхгүй байгаа биз?!? Тэгэхээр тоо төгсгөлтэй, мэдэв үү.
• ???

Бэкмэн үүнийг их хялбархан тайлбарлажээ. Тоо томшгүй олон бөмбөлөг дундаас хэдэн зуун их наядыг нь авсан ч тоо томшгүй бөмбөлөг л үлдэнэ. Тоо томшгүй дээр тоо томшгүйг нэмсэн ч тоо томшгүй хэвээрээ. 

“Тоогүй математик” дээрх хоёроос гадна Алгебр, Үндэслэл, Загварчлал гэдэг бүлэгтэй. Математик гэдэг бол тоо, тэгшитгэл биш харин загвар гэдгийг Майло Бэкмэн яруу сайхан нотолсон байна. Загвар л тодорхой дүрмээр юмс үзэгдлийг тайлбарладаг аж. Энэ номын эцсийн бүлэгт хэдий хийсвэр боловч машид тодорхой томъёологдсон 17 хэсгээс бүтэх хоосон орон зайгаар манай ертөнцийн байж болох хамгийн төгс физик загварыг гаргасан буй. 

“Тоогүй математик”-ийн гол зорилго нь математикаас зугатдаг айдсыг дарж, математик гэдэг хичээлийн гоо сайхныг хүн бүхэнд ойлгуулахыг зорьжээ гэмээр. Хэзээ нэгтээ таныг математикт дурлуулах гэж хүчлээд бүр үзэн ядуулсан ч байж мэднэ. Харин 15 насандаа Харвардын босгыг алхсан Майло Бэкмэний ном хүнийг аль болох математикаар айлгаж ичээхгүйг хичээсэн нь уншихад андашгүй, өөрөө “хуудасны дугаараас өөр тоо ороогүй” гэж тодорхойлсон байна билээ. Гэхдээ хэдэн хуудас уншихад л “сая”, “хоёр” гэх мэт тооны нэртэй таарна. Гэлээ гээд математикийг ойлгомжгүй, бас аймшигтай болгочихсон нь үгүй.

Бас “интеграц” гэх мэтийн мэргэжлийн нэр томъёо хэрэглэхээс аль болох зайлсхийжээ. Үүний ачаар хэцүү ухагдахуун ч хүн айгаад зугатахааргүй санагдана. Түүнчлэн санаа болгоноо ижил төстэй энгийн жишээгээр тайлбарласан байна. Тиймээс “гоц ухаангүй” төрсөн байлаа ч “Тоогүй математик”-ийг торохгүй ойлгоно. Заримдаа хүн бүхэн мэддэг математикийн нэр томъёоноос зугатах гээд ядчихсан мэт. Хаа нэг ямар ч тайлбаргүйгээр математикаар яриад явчихсан газар ч бий. Азаар ийм тохиолдол маш ховор, харин чиг тэрийг нь ойлгож байвал сэтгэлийн таашаал эдэлнэ гэж мэд. 

“Тоогүй математик” ном тоо бодуулж толгой зовоохгүйгээр математик сэтгэлгээ рүү хөтлөх нь гайхалтай. Майло Бэкмэний эцсийн зорилго тийм байсан байж мэднэ. Эхлээд бодлогыг буруу бодсон алдааг чинь хүлээн зөвшөөрөөд зогсохгүй, тэр алдаа бол заавал гарах ёстойн дээр бодлогоо зөв бодох анхны алхам гэдгийг тайлбарлаж “урам хайрлана”.

“Тоогүй математик”-ийг танилцуулахдаа номын зураач М.Эразог дурдахгүй өнгөрвөл алдас болох биз ээ. Математикийн энэ ном тоогүй боловч зураг дүрс, графикаар дэндүү баян. Номын агуулгыг ойлгоход чимэг зургууд нь л чухам тусална. Уншаад ойлгоогүй гарчгийнхаа зургийг харахад дорхноо ой тойнд буугаад ирнэ. Заримдаа энэ ном текстгүй байсан ч зургийг нь хараад хэлэх гэсэн санааг нь ойлгочихоор ч санагдана. 

Үг олдож үхэр холдох нь. “Тоогүй математик”-ийн тухай тоотой хэдэн үгээ номын хавтас дээрх “Хүн бүр уншвал зохих гайхалтай ном” гэдэг Иэн Стюартын үгээр төгсгөе.